Kata Tanya Dalam Bahasa Nias
Berbicara mengenai Kata Tanya dalam Bahasa Nias, itu merujuk pada kata-kata yang dapat digunakan untuk menanyakan tentang sesuatu hal kepada orang lain.
Dalam Bahasa Nias, kata tanya yang digunakan wajib menuruti kaidah dialek penuturnya. Oleh karena itu, dalam artikel ini akan dijelaskan dalam dialek utara dan selatan.
Kata-kata Tanya dalam Bahasa Nias Dialek Utara (Li Niha Yöu):
- Hadia (apa)
- Haniha (siapa)
- Hezo (dimana, kemana, yang mana)
- Hamega (kapan - menanyakan tentang masa lampau)
- Hawa'ara (kapan - menanyakan tentang masa yang akan datang)
- Hana (mengapa)
- Hewisa (bagaimana)
- Hauga (Berapa)
Kedelapan kata tanya di atas digunakan oleh penutur bahasa Nias di wilayah Kota Gunungsitoli (Pasar Gunungsitoli, Gunungsitoli Utara, Gunungsitoli Barat, Gunungsitoli Selatan), Kabupaten Nias Utara (Afulu, Lahewa, Lotu, dll.), Kabupaten Nias Barat (Lölöfitu Moi, Mandrehe, Lahömi, Sirombu, Hinako, dll.) Kabupaten Nias (Gido, Idanogawo, dll.) dan sebagian kecil di wilayah bagian Selatan Nias.
Untuk memahami lebih jelas tentang kata-kata tersebut, berikut akan diuraikan lebih lengkap:
1.HADIA
Hadia (apa) berfungsi untuk menanyakan sesuatu hal/benda. Kata tanya ini dapat digunakan untuk kalimat bentuk lampau sekarang atau masa akan datang dalam dialek utara.
Contoh:
- Hadia niwa'ömö, nakhi? = Apa yang kamu katakan?
- Hadia zinangea ube'e? = Apa yang selayaknya kuberikan?
- Hadia da'ö mege? = Apa itu tadi?
- Hadia da'ö? = Apa itu?
- Hadia ia da'ö? = Apa emangnya itu?
2. HANIHA
- Haniha zi tohare? = Siapa yang datang?
- Haniha ia? = Siapa dia?
- Haniha zanguma'ö? = Siapa yang mengatakan?
- Haniha zi mohede da'ö? = Siapa yang berbicara itu?
- Haniha zomasi'ö? = Siapa yang kamu sukai?
3. HEZO
- Hezo numalö'ö? = Mau kemana?
- Hezo sikola ndra'ugö? = Dimana kamu bersekolah?
- Hezo toroi'ö? = Dimana kamu tinggal?
- Hezo i'otarai? = Dari mana dia berasal?
- Hezo ö'ötarai? = Dari mana kamu berasal?
- Hezo so ia ba da'a? = Yang mana / dimana dia di sini?
4. HAMEGA
- Hamega tohare ami, ga'a? = Kapan kalian tiba, kak?
- Hamega laheta ia? = Kapan dia dipecat/dikeluarkan?
- Hamega da'ö? = Kapan itu?
- Hamega la'öli nomo? = Kapan mereka beli rumah?
- Hamega ihede khögu? =Kapan dia memanggilku?
5. HAWA'ARA
- Hawa'ara ibörögö khömi sikolah? = Kapan kalian mulai masuk sekolah?
- Hawa'ara nasa ubaloi? = Kapan lagi aku tunggu?
- Hawa'ara zui talau manunö ba Li Niha? = Kapan lagi kita bernyanyi bersama dalam bahasa Nias?
- Hawa'ara torahe ira zui? = Kapan lagi mereka datang?
- Hawa'ara nasa? = Kapan lagi?
6. HANA
- Hana tola simanö? = Mengapa bisa demikian? (formal)
- Hawa tola simanö? = Mengapa bisa demikian? (informal)
- Hana mörö'ö? = Mengapa kamu tidur? (formal)
- Hawa mörö'ö? = Mengapa kamu tidur? (informal)
- Hana wa mörö'ö? = Mengapa kamu tidur? (informal)
7. HEWISA
Hewisa berarti bagaimana. Berfungsi untuk menanyakan (1) metode atau cara melaksanakan sesuatu, dan (2) keadaan atau kondisi/situasi. Dalam versi lama, Hewisa lebih cenderung diucapkan dengan "Hawöisa".
- Hewisa duria? = Bagaimana kabar?
- Hewisa duriamö? = Bagaimana kabarmu?
- Hewisa wolohe da'a? = Bagaimana membawa ini?
- Hewisa ia? = Bagaimana dengannya? / Bagaimana kabarnya?
- Hewisa wolauda? = Bagaimana kita melakukannya?
8. HAUGA
- Hauga rozi? = Berapa batang?
- Hauga mböli? = Berapa harganya?
- Hauga ngaötö? = Berapa generasi?
Kata-Kata Tanya dalam Bahasa Nias Dialek Selatan:
- Haya (apa)
- Hanata (siapa)
- Haega (dimana/kemana)
- Haewe'ö (yang mana/ mana)
- Hamega (kapan)
- Hanoara (mengapa)
- Haegasiwaisa (bagaimana)
- Hadauga (berapa untuk orang.manusia)
- Hauga (berapa untuk suatu hal/benda/orang)
1. HAYA
- Haya jalua? = Apa yang terjadi?
- Haya ni'ilau? = Apa yang kamu tahu?
- Haya mbwuku ha'a ya? = Apa buku ini ya?
- Haya khöu? = Ada apa denganmu?
- Haya hö'ö? Apa itu?
- Haya lahewe? = Ada apa emangnya?
- Haya ha'a? = Apa ini?
- Haya sibai ji tobai öröi ndre? = Apa hal yang tidak bisa kamu tinggalkan itu?
2. HANATA
- Hanata jamahaö ya'ugö? = Siapa yang mengajarimu?
- Hanata ndraugö? = Kamu siapa?
- Hanata jorau ya'ia? = Siapa yang menangkapnya?
- Hanata manö ira? = Siapa saja mereka?
- Hanata ni'aluira ndre? = Siapa yang mereka cari itu?
- Hanata janema ya'ugö? = Siapa yang menerimamu?
- Hanata janumaö khöu? = Siapa yang menyuruhmu?
- Hanata manö mi? = Siapa aja kalian?
3. HAEGA
- Haega gö möi? = Mau Kemana?
- Haega so mi? = Dimana kalian?
- Haega so ira? = Dimana mereka?
- Haega so ndraugö? = Dimana kamu?
- Haega sikola ndraugö? Dimana kamu bersekolah?
4. HAEWE'Ӧ
- Haewe'ö ya'ö ba hö'ö? = Yang mana dia di situ?
- Haewe'ö jomasi ndraugö? = Mana yang kamu suka?
5. HAMEGA
- Hamega da möi ba fasa? = Kapan kita ke pasar?
- Hamega gi möi ba fasa? = Kapan kalian ke pasar?
- Hamega so mi? = Kapan kalian datang?
6. HANOARA
- Hanoara lahewe? = Mengapa emangnya?
- Hanoara ya'oto? = Mengapa aku?
- Hanoara va da mofanö sui? = Mengapa kita harus pergi lagi?
7. HAEGASIWAISA
- Haegasiwaisa ndraugö, khi? = Bagaimana kabarmu, dek?
- Haegasiwaisa vetvunu gowi ndra? = Bagaimana membakar ubi ini?
- Haegasiwaisa vani'ilau? = Bagaimana menurutmu?
- Haegasiwaisa vanura Li Niha? = Bagaimana menulis Bahasa Nias?
- Haega + uwaisa
- Haega + öwaisa
- Haega + iwaisa
- Haega + tawaisa
- Haega + mawaisa
- Haega + miwaisa
- Haega + lawaisa
- Haega uwaisa vanura Li Niha ndre mema'e? = Bagaimana aku menulis Bahasa Nias itu tadi?
- Haega öwaisa vanura Li Niha ndre mema'e? = Bagaimana kamu menulis Bahasa Nias itu tadi?
- Haega iwaisa vanura Li Niha ndre mema'e? = Bagaimana dia menulis Bahasa Nias itu tadi?
- Haega tawaisa vanura Li Niha ndre mema'e? = Bagaimana kita menulis Bahasa Nias itu tadi?
- Haega mawaisa vanura Li Niha ndre mema'e? = Bagaimana kami menulis Bahasa Nias itu tadi?
- Haega miwaisa vanura Li Niha ndre mema'e? = Bagaimana kalian menulis Bahasa Nias itu tadi?
- Haega lawaisa vanura Li Niha ndre mema'e? = Bagaimana mereka menulis Bahasa Nias itu tadi?
- Haega + gu + mbwaisa
- Haega + gö + mbwaisa
- Haega + ya + mbwaisa
- Haega + da + mbwaisa
- Haega + ga + mbwaisa
- Haega + gi + mbwaisa
- Haega + ndra + mbwaisa
- Haega gu mbwaisa vanura Li Niha ndre dania? = Bagaimana aku menulis Bahasa Nias itu nanti?
- Haega gö mbwaisa vanura Li Niha ndre dania? = Bagaimana kamu menulis Bahasa Nias itu nanti?
- Haega ya mbwaisa vanura Li Niha ndre dania? = Bagaimana dia menulis Bahasa Nias itu nanti?
- Haega da mbwaisa vanura Li Niha ndre dania? = Bagaimana kita menulis Bahasa Nias itu nanti?
- Haega ga mbwaisa vanura Li Niha ndre dania? = Bagaimana kami menulis Bahasa Nias itu nanti?
- Haega gi mbwaisa vanura Li Niha ndre dania? = Bagaimana kalian menulis Bahasa Nias itu nanti?
- Haega ndra mbwaisa vanura Li Niha ndre dania? = Bagaimana mereka menulis Bahasa Nias itu nanti?
8. HADAUGA
- Hadauga ndraono sikola ndre? = Berapa siswa sekolah tersebut.
- Haugami ndraono? = Berapa orang bersaudara kalian?
9. HAUGA
- Hauga va'oya ji joloi? = Berapa banyak yang telah kabur?
- Hauga galasi? = Berapa gelas.
10. HAI
- Hai tola da mofanö luŵa? = Apakah kita boleh berangkat sekarang?
- Hai andra ha'a nibasomö? = Apakah ini yang kamu baca?
Post a Comment for "Kata Tanya Dalam Bahasa Nias"
Thank you for giving us feedback